Financiering
Op grond van het BBV (Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten) moeten we een paragraaf financiering opstellen. In deze paragraaf staat hoe wij de risico’s beheersen van het geld dat we uitlenen en lenen. De risico’s die we moeten beheersen zijn koersrisico’s en renterisico’s.
Financiering
Financiering
Financiering
Financieringsstatuut
In het financieringsstatuut zijn door het college de richtlijnen vastgesteld voor het sturen en beheersen van, het verantwoorden over, en het toezicht houden op de financiële vermogenswaarden, de financiële geldstromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico’s.
Financiële verordening (artikel 212 Gemeentewet)
Met het vaststellen van de Financiële verordening Berg en Dal 2017 heeft de raad de kaders aangegeven voor de inrichting van de financiële functie en de uitgangspunten voor het financieel beleid en het financieel beheer. Er is een relatie gelegd met het financieringsstatuut.
Financieringspositie
De financieringspositie geeft de financieringsbehoefte van de gemeente aan. Hieronder staat een overzicht van de financieringspositie van onze gemeente.
Bedragen x € 1.000 | ||||
Financieringspositie | 31-12-2016 | 31-12-2017 | ||
Financieringsbehoefte | ||||
Totaal vaste activa (a) | 86.244 | 84.959 | ||
Financieringsmiddelen | ||||
Reserves en voorzieningen | 61.367 | 61.794 | ||
Langlopende leningen | 25.243 | 24.014 | ||
Voorziening grondexploitatie | 3.437 | 3.866 | ||
Totaal financieringsmiddelen (b) | 90.047 | 89.674 | ||
Financieringspositie (b-a) | 3.803 | 4.715 |
Bovenstaande berekening is een momentopname. De feitelijke omvang van de financieringspositie is onder andere afhankelijk van het werkelijke verloop van de geplande investeringen en van de dagelijkse ontvangsten en betalingen tijdens het jaar.
Langlopende leningen
Op 1 januari 2017 is het totaal aan opgenomen geldleningen € 25,2 miljoen. In 2017 is ter financiering van de duurzaamheidslening Berg en Dal een lening van € 500.000 afgesloten voor 15 jaar. Het totaalbedrag aan langlopende leningen is op 31 december 2017 € 24 miljoen.
Liquiditeitenplanning
Op 31 december 2017 was er sprake van een liquiditeitstekort van ongeveer € 6 miljoen. Omdat de rente op kort geld (periode korter dan 1 jaar) zeer laag tot zelfs negatief is, financieren we het liquiditeitstekort met kasgeldleningen (kort geld). In 2017 hebben wij rente ontvangen over de afgesloten kasgeldleningen.
Zolang deze situatie zich voordoet en we binnen de kasgeldlimiet blijven kan het liquiditeitstekort met kort geld gefinancierd blijven. Stijgt de rente op korte termijn dan kijken we of we een deel van het liquiditeitstekort met een langlopende geldlening kunnen financieren.
Het verloop van de liquiditeiten is sterk afhankelijk van de tijd en de mate waarin de voorgenomen investeringen feitelijk worden gerealiseerd. Per kwartaal brengen we de liquiditeiten in beeld.
Relatiebeheer
De NV Bank voor Nederlandse Gemeenten is de huisbankier van de gemeente.
Dit betekent dat bijna al het gemeentelijk betalingsverkeer via deze bank loopt. Contante betalingen of ontvangsten doen we zo min mogelijk.
Schatkistbankieren
Per 15 december 2013 is Schatkistbankieren wettelijk verplicht. Dagelijks worden alle overtollige liquiditeiten boven een drempelbedrag afgeroomd en aangehouden in de schatkist bij het Ministerie van Financiën. De drempel is vastgesteld op 0,75% van het jaarlijkse begrotingstotaal, met een minimum van € 250.000. Voor onze gemeente is de drempel afgerond € 622.000 (0,75% van € 82.949.000).
Het doel van de deelname aan schatkistbankieren is om de EMU-schuld van de collectieve sector te verlagen. De decentrale overheden krijgen geen leenfaciliteit bij de schatkist.
Financiering
Rente
Rente
Koersrisico
Het koersrisico is het risico dat de waarde van aandelen of obligaties daalt door koersontwikkelingen. Wij lopen weinig koersrisico, omdat onze gelden zijn uitgezet op vastrentende waarden die niet gevoelig zijn voor koersontwikkelingen.
Renterisico
Er zijn twee normen die aangeven hoe groot het renterisico is.
1. Kasgeldlimiet
Dit is een norm die aangeeft hoeveel geld we mogen lenen voor een periode korter dan een jaar. De kasgeldlimiet voor het jaar 2017 bedraagt 8,5% van het begrotingstotaal (€ 82.949.000) van de gemeente. Volgens deze norm mogen we voor 2017 € 7 miljoen lenen.
(bedragen x € 1.000) | |||||
1e kwartaal 2017 | 2e kwartaal 2017 | 3e kwartaal 2017 | 4e kwartaal 2017 | ||
1) | Toegestane kasgeldlimiet | ||||
- in procenten van de grondslag | 8,50% | 8,50% | 8,50% | 8,50% | |
- in bedragen | 7.051 | 7.051 | 7.051 | 7.051 | |
Netto vlottende schuld | |||||
2) | Omvang vlottende korte schuld | 7.500 | 8.000 | 6.000 | 6.000 |
3) | Vlottende middelen | 2.372 | 4.564 | 4.093 | 1.182 |
4) | Totaal netto vlottende schuld (2-3) | 5.129 | 3.437 | 1.908 | 4818 |
Ruimte+/Overschrijding- (1-4) | 1.923 | 3.615 | 5.144 | 2.233 |
Volgens de Wet financiering decentrale overheden mag de kasgeldlimiet gedurende twee achtereenvolgende kwartalen worden overschreden. Wij voldoen in 2017 aan deze norm.
2. Renterisiconorm
Deze norm geeft aan dat de jaarlijkse verplichte aflossingen en de renteherzieningen van huidige en nieuwe leningen niet meer bedragen dan 20% van het begrotingstotaal (€ 82.949.000).
Voor onze gemeente betekent dit dat de aflossingen en de renteherzieningen onder de € 16,5 miljoen moeten blijven.
In 2017 zijn de lasten voor renteherziening en aflossing € 1,7 miljoen. Wij blijven in 2017 dus ruim onder de norm.
Rentebeleid
In 2017 waren zowel de korte als de lange rente historisch laag. De rente op de geld- en kapitaalmarkt wordt voornamelijk bepaald door het beleid van de Europese Centrale Bank (ECB). De ECB heeft in juni 2017 nog verklaard "dat voor langere tijd de rentes op het huidige niveau zullen blijven".
In de jaarrekening 2017 hebben wij gerekend met een rente percentage van 1,64% voor de reserves en vaste activa. Voor de grondexploitatie zijn we uitgegaan van een rentepercentage van 0,80%.
De commissie BBV adviseert een schema rentetoerekening op te nemen. Dit schema geeft inzicht in de rentelasten van externe financiering en het renteresultaat en de wijze van rentetoerekening.
Hieronder vindt u het schema rentetoerekening.
Schema rentetoerekening zonder bespaarde rente | ||
Externe rente korte en lange financiering | 709.029 | |
Externe rentebaten | -359.825 | |
349.204 | ||
Af : rente grondexploitatie | -29.872 | |
Af: rente projectfinanciering | 0 | |
Saldo door te rekenen externe rente | 319.332 | |
Rente eigen vermogen | 864.128 | |
Rente voorzieningen contante waarde | 139.317 | |
Toe te rekenen rente taakvelden | 1.322.777 | |
Werkelijk aan taakvelden toegerekend | 1,50% | 1.293.658 |
Renteresutaat | -29.119 |
Financiering
Staat herkomst en besteding van middelen
Staat herkomst en besteding van middelen
De Staat herkomst en besteding van middelen geeft inzicht in de achterliggende bronnen die de ingaande en uitgaande kasstromen veroorzaken, uitgedrukt in drie categorieën activiteiten.
- Operationele activiteiten bestaan uit transacties die veelal direct leiden tot opbrengsten en kosten.
- Investeringsactiviteiten zijn de investeringen in en de desinvesteringen van immateriële, materiële en financiële vaste activa.
- Financieringsactiviteiten bestaan uit de activiteiten ter financiering van de operationele en investeringsactiviteiten.
Hieronder staat de Staat herkomst en besteding van middelen.
Bedragen x €1.000 | ||
Kasstroom uit operationele activiteiten | 2017 | |
Saldo programmarekening | 1.222 | |
Afschrijvingen | 3.168 | |
Mutatie werkkapitaal: | ||
- Mutatie voorraden | -1.317 | |
- Mutatie vorderingen | 1.292 | |
- Mutatie kortlopende schulden excl. Bankschulden | -4.477 | |
Totaal mutatie werkkapitaal | -4.502 | |
Onttrekkingen reserves | -5.318 | |
Toevoegingen reserves | 7.429 | |
Onttrekkingen voorzieningen | -4.167 | |
Toevoegingen voorzieningen | 2.482 | |
Totaal uit operationele activiteiten | 314 | |
Kasstroom uit investeringensactiviteiten | ||
Investeringen immateriële vaste activa | -16 | |
Desinvesteringen immateriële vaste activa | - | |
Investeringen materiële vaste activa | -3.988 | |
Desinvesteringen materiële vaste activa (bijdrage derden) | 439 | |
Investeringen financiële vaste activa | -195 | |
Desinvesteringen financiële vaste activa | 1.877 | |
Totaal investeringsactiviteiten | -1.883 | |
Kasstroom uit financieringsactiviteiten | ||
Opname langlopende geldleningen | 500 | |
Aflossing langlopende geldleningen | -1.729 | |
Mutatie kasgeldleningen | 1.000 | |
Totaal financieringsactiviteiten | -229 | |
Mutatie geldmiddelen | -1.797 | |
De mutatie in geldmiddelen is als volgt te specificeren: | ||
Liquide middelen ultimo vorig dienstjaar: | 933 | |
Liquide middelen ultimo dienstjaar: | -864 | |
Afname liquide middelen | -1.797 |